Cumhurbaşkanı'nın KİT ve Bağlı Ortakları kapsamındaki 186'ıncı kararı, İhale Mevzuatı açısından neler getiriyor?

Cumhurbaşkanı’nın 186’ıncı kararı, 17 Ekim 2018 tarihli ve 30568 sayılı Resmi Gazetede yayımlandı. Bu kapsamda yapılan düzenlemeler aşağıda sunulmuştur: 

 

Kararın amacı, 2019 yılında kamu işletmelerinin ülke kaynaklarının etkin ve verimli kullanmak suretiyle işletmecilik faaliyetlerini yerine getirmelerini ve kendi değerlerini azami düzeye çıkartmalarını sağlayacak strateji ve yöntemleri belirlemek olarak ifade edilmiştir.

Karar, 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye tabi kamu iktisadi teşebbüsleri ile bağlı ortaklıklarını ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanuna tabi olup sermayesinin %50’sinden fazlası kamuya ait olan işletmeci kuruluşları kapsamaktadır.

Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu ile sermayesinin %50’sinden fazlası kamuya ait olan veya Sayıştay’ca denetlenen diğer işletmeler, bu Kararın sadece 20’ nci, 21’ inci, 25’ inci ve 26’ ncı madde hükümlerine tabi olacaktır.

Kamu teşebbüsleri, 2019 yılı faaliyetlerini, uygulanan ekonomik politikalar ile Program çerçevesinde belirtilen ilkelere ve tabi oldukları mevzuata uygun olarak yürütecektir.

Kamu ihale mevzuatında tanımı yapılan hizmetler, 2019 yılında 4734 sayılı Kanunun, 4857 sayılı İş Kanunu, teşebbüs ana statüsü ve ilgili diğer mevzuat hükümleri çerçevesinde ihale yoluyla temin edilebilecektir.

Kararın yayımı tarihinden itibaren, kamu teşebbüsleri, kamu ihale mevzuatı gereklerini yerine getirmek şartıyla, 2019 yılı için hizmet alımı ihalesi sürecini başlatabilecektir.

 Kamu teşebbüsleri, maliyetlerin düşürülmesi ve sağlanan faydanın artırılması amacıyla, Program kapsamında işletme bütçelerini 2019-2021 dönemini kapsayacak şekilde yapacaktır.

Özel niteliği nedeniyle 2021 yılı sonrasını kapsayan dönem için de sözleşme yapılmasına ihtiyaç duyulan çok yıllı hizmet alımlarının yapılıp yapılmayacağına ilişkin karar, ilgili Bakanlığın görüşünün alınmasını müteakip Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından verilecektir.

2019 yılında ihale yoluyla alınacak hizmetlerin tutarı, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından bildirilecek olan tutarı aşamayacak.

 2018 yılında yüklenici firma aracılığıyla sağlanan hizmetlerin 2019 yılında teşebbüs personeli eliyle yapılması veya bu hizmetlere ihtiyaç kalmaması durumunda, anılan hizmet alımları için ayrılan hizmet alımı tutarı, 2019 yılı tavanından düşürülecek.

 2020 yılı ve sonrasına ilişkin hizmet alımı tavanları, bu fıkra kapsamında bildirilen tavanın her yıl için %5’er artırılması yoluyla hesaplanacak.

Kamu teşebbüsü ve çalışanlarının kurmuş olduğu vakıf, sandık ve diğer organizasyonlar ile bunların kurmuş olduğu veya iştirak ettiği şirketler, doğrudan veya dolaylı olarak hizmet alımı ihalelerine iştirak edemeyecek ve bunlardan herhangi bir şekilde hizmet alımı yapılamayacak.

Kamu teşebbüsleri ihale yoluyla yaptırdıkları hizmet alımlarına ilişkin olarak, Sayıştay Başkanlığına, Hazine ve Maliye Bakanlığına ve ilgisine göre Özelleştirme İdaresi Başkanlığına Mart ayı sonuna kadar sunulmak üzere rapor hazırlayacak.

Gerçekleştirilecek hizmet alımlarına ilişkin işlerin ve ihalelerin 4734 ve 4857 sayılı Kanun ile ilgili diğer mevzuata uygun bir şekilde yapılmasından ve ihalenin kamu teşebbüsüne en az mali yük getirecek şekilde sonuçlanmasını sağlayacak tedbirlerin alınmasından kamu teşebbüsü yönetim kurulu sorumlu olacak.

Yeni üretim tesisi, işletme birimi kurulması veya devir alınması, yeni hizmet birimlerinin faaliyete geçmesi, kamu teşebbüslerinin mal veya hizmet üretiminde artış görülmesi veya faaliyet alanının genişlemesi durumunda ilave hizmet alımı talepleri ile diğer nedenlerle kamu teşebbüsünce ortaya konulan hizmet alımı ihtiyacına ilişkin talepler ayrıca değerlendirilecek.

İhale yoluyla yapılacak hizmet alımlarında, yüklenici firmanın istihdam ettiği işçilerin kamu teşebbüsü ile olan ilişkilerinde 8/2/2015 tarihli ve 29261 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımları Kapsamında İstihdam Edilen İşçilerin Kıdem Tazminatlarının Ödenmesi Hakkında Yönetmelik hükümleri dikkate alınacak. Yüklenici firma tarafından istihdam edilen işçilerin kamu teşebbüsü ile olan ilişkilerinde, iş hukukuna göre devamlılık arz edebilecek hükümlere ve uygulamalara sözleşmelerde yer verilmeyecek.

Kamu teşebbüsleri, hizmet alımı yaptıkları yüklenici firmalarda çalışan personelin ücretleri ile sosyal güvenlik ve işsizlik sigortası primlerinin düzenli yatırılıp yatırılmadığını takip etmekle yükümlü olacak.

 Hizmet alımı ihale şartname ve sözleşmelerine, yüklenici firmanın çalıştırdığı personelin ücretleri ile sosyal güvenlik ve işsizlik sigortası primlerini tam, zamanında ve düzenli olarak yatırmaması veya uygulamada işçilere bordrolarında yer alan net ücretlerinden daha az ücret ödendiğinin tespit edilmesi durumlarında sözleşmenin feshedileceğine yönelik hüküm konulacak.

Hazine ve Maliye Bakanlığı Kararın yayımı tarihinden itibaren on iş günü içerisinde Programı kamu teşebbüslerine gönderecek. Kamu teşebbüsleri, 2019 yılına dair işletme bütçelerini hazırlayarak 31/12/2018 tarihine kadar, Hazine ve Maliye Bakanlığına ve ilgisine göre Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bildirecek. 

 

 

Düzenlemenin, kamu işletmelerinin ülke kaynaklarını etkin ve verimli kullanmak suretiyle işletmecilik faaliyetlerini yerine getirmelerine ve kendi değerlerini azami düzeye çıkartmalarını sağlayacak strateji ve yöntemleri belirlemelerine yönelik olduğu görülmektedir.

Bu durumda,  teşebbüslerin kendi güçlerini azami derecede kullanmalarını sonucunu sağlayacak olması, hizmet alımları için parasal limit belirlenmesi, ihale sonuçları ile ilgili rapor hazırlanması, ihale dokümanında çalışanlarla ilgili düzenlemelerin yapılmasının zorunlu olması,    olumlu olarak  değerlendirilmektedir.

Ancak, Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu ile sermayesinin %50’sinden fazlası kamuya ait olan veya Sayıştay’ca denetlenen diğer işletmelerin, bu kararın sadece dört maddesine tabi olması ise olumsuz olarak değerlendirilmektedir.