Dışişleri Bakanlığı Ve Ab Başkanlığınca Tertiplenecek Uluslararası Organizasyonlardaki Mal Ve Hizmet Alımları Da İstisna Kapsamına Alındı!

“Dışişleri Bakanlığı ve Avrupa Birliği Başkanlığı Tarafından Tertiplenecek Uluslararası Organizasyonlar ve Toplantılardan Cumhurbaşkanı Tarafından Belirlenenlerin Yürütülmesine Yönelik 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 3 üncü Maddesinin (z) Bendi Kapsamında Yapılacak Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Usul ve Esaslar”, 11.11. 2019 tarih ve 30945 sayılı Resmi Gazetede, 1768 sayılı Cumhurbaşkanı kararı olarak yayımlandı. Karar, yayımı tarihinden itibaren yürürlüğe girecek.

 

Bilindiği üzere, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 3 üncü maddesinin  (z) bendi;

 

“z)Türkiye Cumhuriyeti tarafından tertiplenecek uluslararası organizasyonlar ve toplantılardan Cumhurbaşkanı tarafından belirlenenler için bu organizasyonların ve toplantıların yürütülmesine yönelik olarak sorumlu idare tarafından yapılacak mal ve hizmet alımları,” şeklinde olup, ceza ve ihalelerden yasaklama hükümleri hariç bu Kanuna tâbi değildir. 

 

Usul ve Esaslar Neler Getiriyor?

 

Bu Usul ve Esaslara göre yapılacak alımlarla ilgili iş ve işlemlerin yürütülmesinde ve ihtiyaçların belirlenmesinde, Devletin yüksek menfaatleri ile Devlet itibarının gereklerine uygun hareket edilmesi esas alınacak.

Bakanlık veya Avrupa Birliği Başkanlığı tarafından tertiplenecek uluslararası organizasyonlar ve toplantılardan hangisinin veya hangilerinin bu Usul ve Esaslar kapsamında yürütüleceği hususu Cumhurbaşkanı onayı ile Cumhurbaşkanı tarafından yetki devredilmesi hâlinde ise, yetki verilen makam tarafından belirlenecek.

Bu Usul ve Esaslar kapsamında yapılacak mal ve hizmet alımları herhangi bir parasal limit olmaksızın doğrudan alım usulü ile temin edilecek.

Doğrudan alım usulünde, ilana çıkılması, geçici veya kesin teminat alınması, yaklaşık maliyet hazırlanması, yeterlilik kurallarının aranması, sözleşme yapılması, alım komisyonu kurulması, doküman hazırlanması zorunluluğu aranmayacak.

Doğrudan alım usulünde,  alımı yapacak birimin harcama yetkilisince görevlendirilen kişi ya da kişilerce piyasa fiyat araştırması yapılarak ihtiyaçlar temin edilecek. Piyasa fiyat araştırması yapıldıktan sonra, teklif istenecek gerçek ya tüzel kişiler harcama yetkilisince belirlenecek.

Harcama yetkilisince mal alımı veya hizmet sunumunun alım komisyonu kurularak temin edilmesinin uygun görüldüğü hâllerde, alımı gerçekleştirmek üzere alım komisyonu kurulacak.  Alım komisyonu, tek sayıda olmak üzere başkan dâhil en az üç kişiden oluşacak.

Yapılacak alımlarda, 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde sayılan bilgi ve belgeleri isteyip istememek veya ilave bilgi ve belgeler talep etmek İdarenin takdirinde olacak.

Alım üzerinde kalan isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığının teyit edilmesi zorunlu olacak. İsteklinin yasaklı olması durumunda bu istekli ile sözleşme imzalanmayacak.

Alım konusu işin özelliği nedeniyle ihtiyaç görülmesi hâlinde, alım dokümanında gerekli düzenlemelerin yapılması kaydıyla alt yüklenici çalıştırılmasına izin verilebilecek.

Geçici teminat alınmasına karar verilen hâllerde, alıma ilişkin dokümanda belirtilmek kaydıyla, teklif edilen ilk bedelin %3’ünden az olmamak üzere, istekli tarafından verilecek tutarda geçici teminat alınacak.

Yapılan alımlarda kesin teminat alınması İdarenin takdirinde olacak. Alım onay belgesinde belirtilmesi kaydıyla, sözleşmenin yapılmasından önce alım bedeli üzerinden hesaplanmak suretiyle %6 oranında kesin teminat alınabilecek.

İhtiyaç duyulması ve ekonomik olması hâlinde imzalanmış ise mevcut sözleşme koşulları aynen geçerli olmak üzere alım bedelinin en çok %50’sine kadar artış veya eksiliş yapılabilecek, artırılan iş için ek süre verilebilecek.

 İş artış işlemi için işin dayandığı alım kararını onaylayan harcama yetkilisinden artışa ilişkin tekrar onay alınması gerekecek. Ancak, iş eksilişlerinde onay zorunluluğu aranmayacak.

 İşin özelliği ve ivediliği dikkate alınarak iş artışlarında ek kesin teminat alınmayabilecek.

 Alım konusu işin sözleşme bedelinin %50’ sinden daha düşük bedelle tamamlanacağının anlaşılması hâlinde yükleniciye, yapmış olduğu gerçek giderler ve yüklenici kârına karşılık olarak, sözleşme bedelinin %50’si ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı işin tutan arasındaki bedel farkının %5’i ödenecek.

Sözleşme imzalanan hizmet alımlarında, alıma konu işin yürütülmesi süresince inceleme yapmak ve işin kabule uygun bulunması hâlinde, en az bir kişiden oluşan kontrol teşkilatı kurulabilecek. Kontrol teşkilatı üyeleri, muayene ve kabul komisyonlarında görev alamayacak.

Teslim edilen mal veya hizmetin muayene, geçici ve kesin kabul işlemleri; idarelerce kurulacak, toplamı tek sayı olmak üzere en az üç kişilik muayene ve kabul komisyonu tarafından yapılacak.

Alımlarda ortaya çıkabilecek her türlü yasak fiil ve davranışlar ile isteklilerin ve görevlilerin ceza sorumluluğuna ilişkin hususlarda 4734 Kanun ile 4735 sayılı Kanununda belirtilen hükümler uygulanacak. 

 

 

Usul ve Esasların, Türkiye Cumhuriyeti tarafından tertiplenecek uluslararası organizasyonlar ve toplantılardan Cumhurbaşkanı tarafından belirlenenler için bu organizasyonların ve toplantıların yürütülmesine yönelik olarak sorumlu idare tarafından yapılacak mal ve hizmet alımlarını kapsadığı ve bu doğrultuda ilave istisnai hususların düzenlendiği görülmektedir.

Ancak;

 

Alımlarla ilgili iş ve işlemlerin yürütülmesinde ve ihtiyaçların belirlenmesinde esas alınacağı belirtilen, “Devletin yüksek menfaatleri” ile “Devlet itibarı” ifadelerinden kastedilenin neler olduğunun ve bu hususların hangi kriterlere göre belirleneceğinin açık olmaması nedeniyle, hem keyfiyet getireceği hem de Usul ve Esasların 4’üncü maddesinde yer verilen güvenilirlik, kamuoyu denetiminin sağlanması ve kaynakların verimli kullanılması ilkelerine aykırılık yaratacağı,

Alımlarda; ilana çıkılması, geçici veya kesin teminat alınması, yaklaşık maliyet hazırlanması, yeterlilik kurallarının aranması, sözleşme yapılması, alım komisyonu kurulması ve doküman hazırlanması zorunluluğu olmamasının yani bu hususların idarelerin takdirine bırakılması nedeniyle haksız rekabet doğurabileceği,

İsteklilerin şikâyet başvurusu yapma hakkının bulunmaması nedeniyle, alım sürecinde muhtemel sorunların çözümüne yönelik hangi yöntemin kullanılacağının belirlenmesi gerektiği, değerlendirilmektedir.