Yapım Sözleşmelerinde; Yüksek Fen Kuruluna, Uyuşmazlıkları Çözme Yetkisi Verildi

14 Şubat 2020 tarihinde kabul edilen 7221 sayılı Coğrafi Bilgi Sistemleri İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun 20 Şubat 2020 sayılı Resmi Gazetede yayımlandı.

 

Bu Kanunla,  4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa iki ek madde eklendi.  Ek maddeler, yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.

 

4735 SAYILI KANUNA HANGİ MADDELER İLAVE EDİLMİŞTİR?

 

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa aşağıdaki ek maddeler eklenmiştir.

 

1) “Yüksek Fen Kurulu Başkanlığı

 

EK MADDE 1 – Bu Kanuna göre düzenlenecek yapım ve yapım ile ilgili danışmanlık hizmet işlerine ilişkin sözleşmelerin uygulanmasında; sözleşmede bulunmayan veya fiyatı belirli olmayan işlerin fiyatının tespiti, ihale dokümanını oluşturan belgeler arasındaki uyumsuzluk, iş programı ihtilafları, fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması, sürenin uzatılması ve ödenek aktarılması, geçici ve kesin kabul işlemleri, gecikme halinde uygulanacak cezalar, yaptırılabilecek ilave işler ve iş eksilişlerinde sözleşme anlaşmazlıklarını incelemede Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bünyesinde yer alan Yüksek Fen Kurulu Başkanlığı görevli ve yetkilidir.”

 

2) “Sözleşme uygulamalarına yönelik itiraz başvuruları ve anlaşmazlıkların çözümü

 

EK MADDE 2 – Yüklenici veya idareler, sözleşmenin uygulanmasından kaynaklanan anlaşmazlıklar nedeniyle yargılama veya Sayıştay incelemesine konu edilmemiş olmak şartıyla anlaşmazlığın çözümü için Yüksek Fen Kuruluna başvurabilirler.

 

Yüklenici itirazları, sözleşmeyi düzenleyen idarelere, kesin kabul aşaması tamamlanıncaya kadar yazılı olarak yapılır. Bu itirazlar, ilgili idareler tarafından en geç otuz gün içinde Yüksek Fen Kuruluna gönderilir. Yüksek Fen Kurulu, itirazları en geç altmış gün içinde bu Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine göre inceleyerek karara bağlar ve bu kararlar ilgili idarece uygulanır.”

 

EK MADDELER NELER GETİRİYOR?

 

1) Yüksek Fen Kurulu;

 

Sözleşmede bulunmayan veya fiyatı belirli olmayan işlerin fiyatının tespiti,

İhale dokümanını oluşturan belgeler arasındaki uyumsuzluklar,

İş programı ihtilafları,

Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması,

Sürenin uzatılması ve ödenek aktarılması,

Geçici ve kesin kabul işlemleri,

Gecikme halinde uygulanacak cezalar,

Yaptırılabilecek ilave işler ve iş eksilişleri,

konularındaki sözleşmeye bağlı anlaşmazlıkları incelemede görevli ve yetkili kılınmıştır.

 

2)Yüklenici veya idareler, yargılama veya Sayıştay incelemesine konu edilmemiş, uygulamadan kaynaklanan anlaşmazlıkların çözümü için Yüksek Fen Kuruluna başvurabilecek.

 

3) Yüklenici itirazlarını, sözleşmeyi düzenleyen idareye, kesin kabul aşaması tamamlanıncaya kadar yazılı olarak yapacak.

 

4) Yüklenicinin itirazları, ilgili idarelerce en geç 30 gün içinde Yüksek Fen Kuruluna gönderilecek.

 

5) Yüksek Fen Kurulu, itirazları en geç 60 gün içinde inceleyerek karara bağlayacak ve bu kararlar ilgili idarelerce uygulanacak.

 

DEĞERLENDİRME VE SONUÇ:

 

Kanuna eklenen ek maddeler ile; yapım ve yapım ile ilgili danışmanlık hizmet işlerine ilişkin sözleşmelerin uygulanmasında sıkça karşılaşılan anlaşmazlıkların giderilmesinin amaçlandığı anlaşılmaktadır. Bu kapsamda anlaşmazlıkların, sürüncemede kalmaması ve daha mahkemeye gidilmeden, bir şekilde çözüme kavuşturulmasının olumlu olacağı düşünülmektedir.

 

Ancak;

 

Yüksek Fen Kurulu, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bünyesinde faaliyet göstermektedir. Yani Kamu İhale Kurumu gibi, denetleyici, düzenleyici ve bağımsız karar alıcı bir kuruluş statüsünde değildir. Bu nedeniyle, alınacak kararların; kamu ile özel sektör arasındaki dengelerde, objektif kalınamayacağı konusunda tereddütler yaşanabilecektir. Bu durum ise yüklenicilerin yine dava açmaktan vazgeçmeyeceği anlamına gelmektedir.

Yüksek Fen Kurulunun, yerinde denetim yapması mümkün görünmemektedir. Yani uyuşmazlıklara, İdarelerin gönderdikleri belge ve bilgiler üzerinden karar vereceklerdir. Bu durumda uyuşmazlıkların büyük bir kısmı yine mahkemeler nezdinde çözüme kavuşturulacaktır.

Yüksek Fen Kurulu kararlarının, kamuoyu ile paylaşılmaması nedeniyle, verilen kararlarda kamuoyu denetimi ve şeffaflığın ne şekilde sağlanabileceği konusunda da tereddütler oluşacak, Yüksek Fen Kurulu kararları kapsamında, güvensizliğe neden olacaktır.

Sözleşme kapsamında yapılan itirazlar, ilgili idareler tarafından en geç 30 (otuz) gün içinde Yüksek Fen Kuruluna gönderileceği, Yüksek Fen Kurulunun da, itirazları en geç 60 (altmış) gün içinde inceleyerek karara bağlaması planlanmıştır. Ancak kamu kaynaklarının zamanında ve daha uygun şartlarda sağlanması için, bu sürelerin daha kısa tutulması uygun olacaktır.

Sözleşmelerdeki uyuşmazlıklarda, Yüklenicilerin de Yüksek Fen Kuruluna, İdareler üzerinden başvuru yapabilecek olmaları; bu Kurulun binlerce başvuruyu çözüme kavuşturması anlamına gelmektedir. Yüksek Fen Kurulu’nun verimliliğini düşürmeden tüm bu başvuruları sağlıklı olarak çözüme kavuşturması son derece zor görülmektedir.