İhalelerde, İşçi ve Yüklenicilere Yönelik Uygulama Tebliği Yayınlandı

Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları kapsamındaki taşeron işçilerinin kadroya alınması ile ilgili 696 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) 24 Aralık 2017  tarihinde Resmi Gazetede yayımlanmıştı. Bu KHK’nin uygulanmasına dair usul ve esaslar kapsamındaki Tebliğ ise 01 Ocak 2018 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Tebliğ bazı uygulamalara açıklık getirmektedir. Aşağıda bu hususlar özetlenmiştir:     

 

1.Tebliğ ile “Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımları” tanımı yapılmıştır.

 

Kadroya geçirilecek işçilerin, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları kapsamında çalışıyor olması gerekmektedir. Ancak danışmanlık hizmetleri, hastane bilgi yönetim sistemi hizmetleri ve çağrı merkezi hizmetlerine ilişkin alımlar personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak kabul edilmemiştir.

 

Bir hizmetin Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olup olmadığının belirlenmesine ilişkin görev, yetki ve sorumluluk idarelere ait olmakla birlikte,  sözleşmelerin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmesi olarak kabul edilebilmesi için;

 

4734 sayılı Kanun ve diğer mevzuattaki hükümler uyarınca ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlenmiş olması,

Bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanılması,

Yaklaşık maliyetin en az %70'lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluşması,

Yıl boyunca devam eden ve niteliği gereği süreklilik arz eden işlere ilişkin hizmet alımı niteliğinde olması,

Şartlarının birlikte gerçekleşmesinin gerektiği belirtilmiştir.

 

Hizmet alım sözleşmesi kapsamında niteliği birbirinden farklı hizmet türlerinin bulunması halinde, personel çalıştırılmasına dayalı olup olmama yönünden her bir hizmet türü için ayrı ayrı değerlendirmenin yapılması öngörülmüştür. Örneğin, malzemeli yemek ve temizlik işinin birlikte ihale edilmesi durumunda, malzemeli yemek ve temizlik işleri birinci fıkradaki kriterler bakımından ayrı ayrı değerlendirileceği belirtilmiştir.

 

2. Tebliğ ile kimlerin kadroya geçirilebileceği (hak sahibi olduğu) ve geçiş süreçleri belirlenmiştir.

 

Sürekli işçi kadrolarına geçirilme hakkından yararlanılabilmesi için personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında 4.12.2017 tarihi itibarıyla çalışıyor olmak, gerekli olan nitelikleri sağlamak ve 11.01.2018 tarihine kadar çalıştığı İdareye başvuru yapması ön koşul olarak ortaya konulmuştur. Uygun belgelerle başvuran taşeron işçilerinin, kadroya geçirilmeleri işleminin ise İdarelerce 02.04.2018 tarihine kadar sonuçlandırmaları hedeflenmiştir. 

 

6428 sayılı Sağlık Bakanlığınca Kamu Özel İş Birliği Modeli ile Tesis Yaptırılması, Yenilenmesi ve Hizmet Alınması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde faaliyete geçen tesislere taşınması nedeniyle faaliyetleri sona erdirilen sağlık kurum ve kuruluşlarında, bu kurum ve kuruluşların kapatılma tarihinde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları kapsamında çalıştırılmakta olanlardan 4/12/2017 tarihi itibarıyla kamu özel iş birliği modeli ile işletilen tesislerde çalıştırılanlar da sürekli işçi kadrolarına geçirilmesi öngörülmüştür. 

 

3. Sürekli işçi kadrosuna geçirilme sürecindeki İdari uygulamalar da belirlenmiştir.

 

En az 3 kişiden oluşan Tespit Komisyonu, çalışma esasları, inceleme kriterleri, Sınav Kurulunun oluşturulması, karar verme, karara itiraz, ilan, İşçi kadrosuna geçirilme, Sürekli işçi kadrolarına geçirilenlerin ücreti ile diğer mali ve sosyal haklarının belirlenmesi, ödenek aktarılması gibi hususlar belirlenmiştir. 

 

4. Hizmet sunucusu Yükleniciler ve yapılan ihalelerdeki hukuki durum belirlenmiştir.

 

Tamamen personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı niteliği taşıyan sözleşmelerin (Örneğin güvenlik hizmet alımı, çöp toplama, temizlik hizmeti vb.) sürekli işçi kadrosuna geçiş nedeniyle feshedilmesi halinde yüklenicilere tazminat ödenmesi öngörülmüştür. Bu kapsamda;

 

Yapılan iş tutarının sözleşme bedelinin % 80’ini aşan personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında herhangi bir tazminat ödenmemesi,

Fiyat farkları sözleşme bedelinin hesabında dikkate alınmayacağı,

Geçiş işleminin yapıldığı tarihten önce yapılan iş artışı ve iş eksilişleri sonucunda ortaya çıkan bedelin, sözleşme bedeli olarak dikkate alınacağı,

Tamamen personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmelerinde, geçiş tarihi itibarıyla sözleşmenin feshedilmiş sayılıp ve tasfiye sürecinin hemen başlatılması,

24.12.2017 tarihi itibarıyla sözleşmesi imzalanmamış olan ihalelerin iptal edilmesine ve bu kapsamdaki ihalelerin iptali için 4734 sayılı Kanun çerçevesinde şikayet ve itirazen şikayet başvurularının sonuçlandırılmasının beklenmemesi yönünde düzenleme yapılmıştır.

Örneğin sözleşme bedeli 100.000 Türk Lirası olan personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımının sürekli işçi kadrolarına geçiş işleminin yapıldığı tarih itibarıyla % 30’u tamamlanmışsa, iş artışı ve iş eksilişi bulunmaması halinde, ödenecek tazminat aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır:

 

Ödenecek tazminat tutarı:  [(Sözleşme bedeli x 0,80) - Tamamlanan iş tutarı] x 0,05

 

Ödenecek tazminat tutarı:  [(100.000 x 0,80) - 30.000] x 0,05 = 2.500 TL 

 

Aynı ihale sözleşmesi kapsamında hem personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı hem de personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımının bulunması halinde sürekli işçi kadrolarına geçiş işleminin yapıldığı tarih itibarıyla personel çalıştırılmasına dayalı olan kısımlar için iş eksilişi yapılmış sayılacaktır:

 

Bu tür sözleşmelerde (malzemeli yemek ve temizlik işlerinin bir arada alındığı sözleşme), geçiş işleminin yapıldığı tarih itibarıyla kalan iş kısmı içerisinde personel çalıştırılmasına dayalı olmayan tutar hesaplanacaktır. Hesaplanan tutara, geçiş işleminin yapıldığı tarihe kadar gerçekleştirilen iş tutarının eklenmesi ile bulunacak toplam tutarın, sözleşme bedelinin %80'ini aşmaması halinde yükleniciye, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan kısımların tamamlanacağı tarih itibarıyla yapılacak tazminat ödemesi aşağıdaki örnekte gösterildiği şekilde gerçekleştirilecektir. Örneğin malzemeli yemek ve temizlik işlerinin bir arada alındığı bir sözleşmede personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı niteliği taşıyan temizlik işine ilişkin kısım 60.000 Türk Lirası, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan malzemeli yemek işine ilişkin kısım ise 40.000 Türk Lirası ve toplam sözleşme bedeli 100.000 Türk Lirası olan sözleşmenin sürekli işçi kadrolarına geçiş işleminin yapıldığı tarih itibarıyla % 20’si tamamlanmıştır. % 20’si gerçekleşen iş tutarının 14.000 Türk Lirasının personel çalıştırılmasına dayalı olan kısımdan, 6.000 Türk Lirasının ise personel çalıştırılmasına dayalı olmayan kısımdan kaynaklandığı tespit edilmiştir.

Ödenecek tazminat tutarı:  [(Sözleşme bedeli x 0,80) - (Yapılan toplam iş tutarı + Yapılacak personel çalıştırılmasına dayalı olmayan iş tutarı)] x 0,05

 

Yapılan toplam iş tutarı: (100.000 x 0,20) = 20.000 Türk Lirası

 

Yapılacak personel çalıştırılmasına dayalı olmayan iş tutarı: (40.000 - 6.000) = 34.000 TL

 

Ödenecek tazminat tutarı: [(100.000 x 0,80) - (20.000 + 34.000)] x 0,05 = 26.000 x 0,05 = 1.300 TL

 

Fiyat farkları sözleşme bedelinin hesabında dikkate alınmayacaktır.

Geçiş işleminin yapıldığı tarihten önce yapılan iş artışı ve iş eksilişleri sonucunda ortaya çıkan bedel, sözleşme bedeli olarak dikkate alınacaktır.

Bu kapsamdaki sözleşmelerde, tazminat ödenmesi için personel çalıştırılmasına dayalı olmayan kısmın sona ermesinin beklenmesi öngörülmüştür.

24/12/2017 tarihi itibarıyla sözleşmesi imzalanmamış olan ihalelerin iptal edilmesi ve şikayet ve itirazen şikayet başvurularının sonuçlandırılmasının beklenmemesi gerektiği düzenlenmiştir.

 

 

5. Sözleşme süresinin sona ermesi nedeniyle geçiş işlemi tamamlanıncaya kadar ihtiyaçlar nasıl karşılanacak?

 

Sürekli işçi kadrolarına geçirileceklerin çalıştırılmalarına esas hizmet alım sözleşmelerinin süresinin geçiş işleminin yapılmasından önce sona ermesi halinde, bunlardan personel çalıştırılmasına dayalı olanlar ile personel çalıştırılmasına dayalı olan kısımlarının süresinin başka bir işleme gerek kalmaksızın mevcut sözleşme koşullarına uygun olarak geçiş işlemi yapılıncaya kadar ilgili mevzuatı uyarınca uzamış sayılacaktır.

 

Ancak, mevcut yüklenici ile sözleşmeye devam edilememesi halinde, geçiş işlemine kadar ki süreye ilişkin ihtiyacın, parasal limit sınırlamasına tabi olmaksızın 4734 sayılı Kanunun 22’nci maddesine göre doğrudan temin suretiyle karşılanacaktır. Buna göre;

 

Mevcut sözleşme koşulları çerçevesinde aynı yüklenici ile sözleşme, geçiş işlemlerinin tamamlanmasına kadar uzamış sayılacak,

Mevcut yüklenici ile sözleşmeye devam edilememesi halinde geçiş işlemine kadar ki süreye ilişkin ihtiyaç, parasal limit sınırlamasına tabi olmaksızın 4734 sayılı Kanunun 22’nci maddesine göre doğrudan temin suretiyle karşılanır.  Bu yöntem ile ihtiyacın giderilmesi halinde, sona eren sözleşme kapsamında çalıştırılan işçilerde, işçi sayısında, ücret ve pozisyonlarında değişikliğe gidilmeyeceği öngörülmüştür. 

 

 

6. İl Özel İdareleri ve Belediyelerin; bağlı kuruluşları, üyesi olduğu mahalli idare birlikleri veya sermayesinin yarısından fazlasına sahip olduğu şirketlerdeki taşeron işçileri de aynı haklardan faydalanacaklar

 

Yukarıda yer alan iş tanımları, yararlanacak işçi nitelikleri, uygulanacak geçiş prosedürleri, bu kuruluşlar için de geçerlidir. Örneğin idarede veya idarenin şirketlerinde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında 4/12/2017 tarihi itibarıyla çalışıyor olanlar yine geçiş hakkından yararlanabileceklerdir. Sürecin 02.04.2018 tarihine kadar bitirilmesi, bu kapsamdaki İdareler için de öngörülmektedir.

 

7. İhtiyaç duyulan taşınırlar ile tüketim malzemeleri İdarelerce satın alınabilecek

 

İhtiyaç duyulan taşınırlar ile tüketim malzemeleri idarece veya idarenin şirketince satın alınabilecektir. İhtiyaçların satın alınmasına veya kiralanmasına en az üç kişiden oluşan komisyon tarafından rayiç değeri belirlenerek, karar verilebilecektir. Satın alma bedeli hiçbir şekilde yüklenicinin Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tutulan yasal defter ve kayıtlarında yer alan kayıtlı değerinden fazla olamayacaktır. Satın alınan taşınırlar, komisyonca belirlenecek bedele istinaden ilgili firmadan alınacak faturaya göre belgesi düzenlenerek idarenin veya idarenin şirketinin kayıtlarına alınacaktır.

(DEĞERLENDİRME İÇİN KILIÇ HUKUK OFİSİ’Nİ ARAYINIZ.)